سبد حمل نفرات یا همان سبد جرثقیل، از جمله تجهیزات و سیستم های بالابر پرتابل می باشد که برای کار در ارتفاع بسیار از آن استفاده می شود. می دانیم که سقوط از ارتفاع یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در محل کار و همچنین ایجاد صدمات جدی خواهد بود. کار در ارتفاع در دسته مشاغل سخت قرار گرفته است و می تواند در هر مکانی تعریف گردد. در ادامه به معرفی سبد حمل نفرات می پردازیم. در هنگام استفاده از کلایمر باید سبد حمل نفرت تعادل لازم را داشته باشد.
سبد حمل نفرات چیست؟
سبدهایی که برای بالا بردن افراد مورد استفاده قرار می گیرد باید توسط مهندسان با صلاحیت یا افراد متخصص طراحی ساختار، طراحی گردد به گونه ای که حداقل ضریب ایمنی 1 آن 5 در نظر گرفته شود. سیستم معلق سازی باید به گونه ای طراحی شود که به آهستگی حرکت کند و لرزش آن حداقل مقدار باشد.
از سوی دیگر تمام سبدهای افراد علاوه بر نرده استاندارد و در اطراف آن باید دارای نرده میانی و همچنین پاخور در نظر گرفته شود، تا از سقوط افراد و علاوه بر آن تجهیزات جلوگیری نماید. سبد باید مواردی همچون قلاب ریل، ارتفاع مناسب و نیز تابلوی نشان دهنده ی حداکثر وزن یا ظرفیت جرثقیل را داشته باشد.
تحت شرایطی که خطر سقوط اشیاء بروی افراد دیده شود، نیاز خواهد بود که روی سبد تجهیزاتی جهت حفاظت قسمت بالاسری اشخاص، تعریف شود. علاوه بر این مورد هنگام سوار شدن آن، استفاده از کلاه ایمنی الزامی می باشد.
در صورت وجود دروازه نباید حرکت نوسانی هنگام بالا بردن بوجود آید و در ضمن ابزاری جهت جلوگیری از باز شدن ناگهانی آن باید در نظر گرفته شود. جوشکاری سبد حمل نفرات باید توسط جوشکار ماهری انجام پذیرد که به درجات جوشکاری و همچنین مواد به کار رفته شده در طراحی سبد حمل نفرات بصورت کامل آشنایی داشته باشد.
بارگیری در سبد حمل نفرات
هیچ گاه نباید بیشتر از حداکثر ظرفیت مشخص شده بروی سبد در آن بارگیری صورت گیرد. تنها افراد آموزش دیده (با توجه به استاندارد و همچنین فعالیتی که نیاز است، انجام گردد) اجازه خواهند داشت که بروی سبد حمل نفرات فعالیت داشته باشند، مواد و ابزارهایی که با سبد حمل خواهد شد باید مورد حفاظت قرار گیرد و توزیع آنها موجب بر هم خوردن تعادل سبد نگردد. مجموع وزن بار، افراد، سبد و همچنین طناب بندی آن نبایداز 5% ظرفیت جرثقیل بالاتر رود.
طناب بندی در سبد حمل نفرات
هنگامی که جهت اتصال سبد به طناب مهار 2 از زنجیر یا سیم بکسل استفاده می گردد، مهار انتهایی زنجیر و یا سیم بکسل حتماً باید به قلاب متصل شده تا از تعادل بار اطمینان پیدا کنید. مهارها و همچنین اتصالات طناب بندی مربوطه که در جهت بلند کردن سبد کار مورد استفاده قرار می گیرد، نباید برای بلند کردن تجهیزات از آن استفاده شود.
دهانه ضمائم قلاب باید محصور و همچنین قفل شود (پیچ و مهره و میخ های نگهدارنده، از راه های دیگر بستن دهانه قلاب می باشند). هیچ گاه بستن دهانه قلاب با سیم مجاز نمی باشد.
فاکتور ایمنی سیم بکسل های که استفاده می شود برای جابه جایی افراد باید حداقل 7 در نظر گرفته شود، یعنی 7 برابر حداکثر ظرفیت باربرداری آن، مقاومت از خود نشان دهد. حداقل فاکتور ایمنی سیم بکسل های پیچشی باید به اندازه 10 در نظر گرفته شود.
بازرسی و انجام آزمایش سبد حمل نفر
قبل از اینکه اجازه داده شود کارکنان با جرثقیل به سمت بالا حرکت کنند، باید سبد حمل نفرات آنها آزمایش و بازرسی گردد. هنگام بلند کردن افراد، سبد باید حداکثر بار در حد مشخص شده را بالا برد. بلند کردن سبد باید از روی سطح زمین صورت گیرد یا از محلی که کارکنان به راحتی وارد سبد خواهند شد و به سمت محل مورد نظر حرکت می کنند.
راننده جرثقیل باید تمام سیستم های کنترل از قبیل گرما و ابزارهای ایمنی جرثقیل را بررسی نماید تا از مواردی که در ادامه بیان می شود اطمینان پیدا کند.
- این وسایل، کار خود را به خوبی انجام می دهند.
- هیچ گونه مداخله کننده ای وجود نخواهد داشت و در کار آنها اختلالی صورت نمی گیرد.
- وضعیت بوم ها و همچنین اتصالات مورد استفاده بررسی گردد تا حداکثر از 50% ظرفیت حمل بار جرثقیل مورد استفاده قرار گیرد. در صورتی که جرثقیل به مکان جدیدی منتقل گردد، بازرسی آن دوباره باید از اول انجام شود.
- بعد از انجام بازرسی های مورد نیاز، سبد حمل نفرات باید چند اینچ به سمت بالا تنظیم شود و بازرسی های مناسب انجام شود تا از امنیت تعادل آن اطمینان پیدا کنید.
قبل از بلند کردن افراد باید بررسی های لازم انجام گیرد و از موارد ذیل اطمینان کافی پیدا کنید.
- طناب های که استفاده می شوند، پیچ و تاب نداشته باشند.
- در بخش هایی که از طناب دولا استفاده می شود، طناب ها به هم گره نخورده باشند.
- اتصال به قلاب در مرکز سبد کار در نظر گرفته شود.
- هیچ نوع لکه روغنی و همچنین آلودگی روی طناب ها دیده نشود.
- تمام طناب ها درست بروی شیارها و همچنین محل خود قرار گرفته شوند.
بلافاصله بعد از بازدید چشمی از جرثقیل و همچنین سبد حمل نفرات، پایه های جرثقیل باید توسط فرد با صلاحیت مورد بررسی قرار گیرد، تا از نبود هرگونه اشکال و نقص در اجزا و نیز ساختار جرثقیل اطمینان پیدا شود. هر نقصی که با انجام بازرسی ملاحظه شود باید قبل از بلند کردن افراد رفع گردد. شخص با صلاحیت شخصی است که خطرات احتمالی و قابل پیش بینی را در محیط کار تشخیص بدهد و اختیار کافی جهت کنترل آنها نیز داشته باشد.
پس از هر نوع تغییر، جرثقیل را باید با 125 درصد ظرفیت مورد آزمایش قرار داد. برای این کار باید سبد حمل نفرات انباشته گردد و به مدت 5 دقیقه بالا قرار داده شود. در این زمان شخص بررسی کننده باید سبد و همچنین طناب ها را از نظر وجود هرگونه نقص بررسی کند.
هرگونه نقص احتمالی باید برطرف گردد و آزمایش مجدد انجام شود. در شرایطی که نتایج آزمایش های صورت گرفته ضعیف باشد نباید اجازه داده شود که افراد توسط این بالابر حمل شوند. وقتی که سبد افراد در حالت ساکن می باشد، باید تمام ترمزها و همچنین وسایل قفل کننده جرثقیل ها تنظیم گردد.
انجام کار به شیوه ی ایمن با سبد حمل نفر
کارکنانی که از سبد حمل نفرات استفاده می کنند، می توانند در حین انجام ایمن کار و هنگام بلند کردن افراد جهت کاهش حوادث و همچنین آسیب های این کار موثر واقع شوند. برای کاهش این نوع حوادث، ایشان باید موارد زیر را در نظر بگیرند.
- در موارد نا ایمن علایم هشدار دهنده حتما نصب شود.
- هنگام بالا رفتن و نیز پایین آمدن جرثقیل تمام قسمت های بدن خود را درون سبد نگاه قرار دهید.
- قبل از ورود به سبد از استحکام آن اطمینان کامل داشته باشید.
- از تجهیزات حفاظت از سقوط استفاده نمایید.
- در محدوده دید فرد راهنما و یا علامت دهنده قرار گیرند و یا امکان ارتباط مستقیم را با وی برقرار کنند.
رانندگان و همچنین اپراتورهای جرثقیل
راننده جرثقیل نباید زمانی که جرثقیل در حال انجام فعالیت می باشد یا کارکنان در سبد حمل نفرات مشغول به کار باشند، جرثقیل را ترک نمایند.
در صورت مشاهده هرگونه خطر و همچنین شرایط بد آب و هوایی، کار را متوقف و سبد را به زمین انتقال دهید.
هنگامی که از جرثقیل جهت بالا بردن افراد مورد استفاده قرار می گیرد از آن برای جابجایی اشیاء استفاده نفرمایید.
هرگونه به حرکت درآوردن سبد حمل نفرات باید به آرامی و مداوم انجام بگیرد و از حرکات تند و همچنین ناگهانی پرهیز گردد.
حرکت و جابجایی جرثقیل
هنگامی که جرثقیل در حال حرکت می باشد، بالا بردن افراد ممنوع خواهد بود.
درصورتی که در زمان حرکت جرثقیل، افراد نیز بالا برده شوند موارد ذیل باید رعایت گردد.
- حرکت فقط باید در یک مسیر انجام گیرد.
- حرکت باید با توجه به شعاع بازوی جرثقیل مربوطه محدود گردد.
- بازوی جرثقیل باید موازی جهت حرکت قرار گیرد.
- قبل از ورود افراد به سبد حمل نفرات، باید یک بار همان حرکت به صورت آزمایشی تکرار شود.
- اگر جرثقیل چرخ های لاستیکی داشته باشند، شرایط لاستیک و همچنین فشار هوای داخل آن باید بررسی گردد و براساس جدول ظرفیت جرثقیل حداکثر 50 % ظرفیت مورد استفاده قرار گیرد.
جلسه هماهنگی بیش از عملیات
قبل از بلند کردن افراد توسط جرثقیل، کارفرما باید جلسه هماهنگی ترتیب بدهد و در آن مقررات کار با جرثقیل از جمله وظایف اپراتور، فرد راهنما، افراد درون سبد شخص مسئول بلند کردن اشخاص و روش انجام کار، را به وضوح بیان کنند.
این جلسه باید در محل جدید کار و قبل از هر باربرداری بصورت آزمایشی و همچنین برای افراد جدیدی که به تیم کاری ملحق خواهند شد، برگزار گردد.
همانطور که بیان شد، سبد حمل نفرات جهت حمل افراد و همچنین مجروحان ناشی از سوانح کاری در پروژه های ساختمانی مورد استفاده واحدهای HSE قرار خواهد گرفت و از آنها جهت انتقال ایمن افراد و نیز مجروحان احتمالی از طبقات به آمبولانس استفاده خواهد شد.
سبد حمل نفرات امکانی را فراهم خواهد کرد تا مجروح بدون حرکت اضافی به راحتی در طبقات حمل گردد و به آمبولانس منتقل شود. همچنین امکان حمل سبد حمل نفرات بر با تاور کرین (جرثقیل کارگاهی) و آلیماک (آسانسور کارگاهی) وجود دارد و واحدهای HSE مستقر در کارگاه و همچنین کارخانه ها در صورت تامین سبد نفر بر امکانات بیشتری جهت مواجهه با حوادث احتمالی انسانی دارند.
مشخصات فنی سبد حمل نفرات
- معمولا ظرفیت سبد حمل افراد مجروح یک نفر است.
- حداکثر میزان وزن مجاز 125 کیلوگرم
- دارای سیستم نصب بروی جرثقیل به حالت تاندول
- امکان نصب جعبه کمک های اولیه اگر سفارش داده شود.
- رعایت کلیه الزامات استاندارد بروی سبد حمل نفر
- داشتن حفاظ های بیرونی و داخلی برای بستن ایمن مصدوم
- متریال کاملا برند می باشد.
- دارای گواهینامه استاندارد از جانب سازمان ملی استاندارد
مزایای سبد حمل نفرات
- عدم ایجاد حرکت اضافی در حمل مجروحین
- امکان حمل جعبه کمک های اولیه بر روی سبد حمل نفرات
- بستن مجروح و همچنین جلوگیری از تقلای ناشی از درد شخص
- حمل بهداشتی و نیز بصورت ایمنی مجروح در محیط آلوده کارگاهی
کاربرد سبد حمل نفرات
- استفاده در سایت های کارگاهی ساختمانی
- کاربرد در کارخانجات تولیدی و صنعتی
- بکارگیری در واحد HSE